Polskie tradycje i zwyczaje ślubno-weselne
Polskie wesela od lat zachwycają swoją różnorodnością i wspaniałą zabawą do białego rana (trwającą nawet przez kilka dni). Dużą rolę odgrywają polskie tradycje i zwyczaje ślubno-weselne, które urozmaicają uroczystość. W różnych regionach Polski mogą się między sobą różnić. Mimo, że coraz częściej inspirujemy się trendami i chcemy się wyróżnić, warto znać staropolskie zwyczaje, które mogą okazać się świetną zabawą dla wszystkich - i niezwykłą atrakcją dla gości z zagranicy. Oświadczyny, zaręczyny, zmówiny, wyprowadziny, wykupiny, oczepiny - sprawdźcie, czy wszystkie je znacie. A jest ich o wiele więcej.
Oświadczyny i zaręczyny
Często oświadczyny i zaręczyny mylone są ze sobą. Oświadczyny są przed zaręczynami. Przyszły Pan Młody odwiedza rodzinny dom swojej wybranki, aby oficjalnie prosić jej rodziców o rękę Panny Młodej i zgodę na zaręczyny. Gdy rodzice i przyszła Panna Młoda wyrażą zgodę na małżeństwo, nastepują zaręczyny. Przyszły Pan Młody wkłada jej na palec pierścionek zaręczynowy i od tej chwili zaczyna się okres narzeczeństwa.
Fot. Pineterst
Zmówiny
Spotkanie dwóch rodzin, aby omówić przygotowania do ślubu i wesela, kwestie finansowe oraz podzielić się obowiązkami. Jest to również świetna okazja do zapoznania się rodziców.
Fot. Pinterest
Trzaskanie
Dzień przed weselem pod domem przyszłej Panny Młodej zbiera się rodzina i znajomi, aby potłuc szkło - na szczęście. Tłucząc zastawę odpędza się złe moce. Młodzi powinni szkło posprzątać, a gości zaprosić na poczęstunek.
Plecenie korony
Około dwa dni przed ślubem wszystkie panny plotą koronę ze świeżej jedliny, tworząc z niej długi zielony sznur. Następnie przyozdabiają nią wejście do domu. Po wspólnej pracy jest czas na zabawę.
Wyprowadziny
W dniu ślubu Pan Młody wyprowadzany jest z domu przez druhny lub inne panny. Ma to symbolizować przekazanie Pana Młodego przyszłej żonie. Aby Pan Młody nie uciekł, pilnują go druhny.
Wykupiny
Po przyjeździe Pana Młodego do domu swojej wybranki musi ją on wykupić. Odbywa się to poprzez targowanie z druhnami lub innymi osobami, które przebywają z Panną Młodą. Pan Młody może zaproponować słodycze, pieniądze, wódkę lub inne "podarki". W niektórych częściach Polski to ojciec Panny Młodej musi przekonać Pana Młodego, żeby ten zabrał Pannę Młodą. Wszystko odbywa się przy akompaniamencie orkiestry i tradycyjnych przyśpiewkach. Po zaakceptowaniu "zapłaty" Pan Młody może wejść do domu rodzinnego Panny Młodej.
Fot. Rafał Podstawny Fotografia Slubna
Błogosławieństwo rodziców
Po wykupinach Pan Młody wręcza Pannie Młodej bukiet ślubny i razem proszą rodziców o błogosławieństwo na dalszą drogę życia. Jest to bardzo wzruszająca chwila, ponieważ symbolizuje opuszczenie domu rodzinnego. Jest również oznaką akceptacji przez rodziców przyszłego związku małżeńskiego i życzeniami pomyślności.
Rodzice błogosławią dzieci znakiem krzyża, kropią wodą święconą i dają krzyż do ucałowania. Po nim młodzi powinni podziękować za błogosławieństwo i wychowanie.
Po błogosławieństwie Para Młoda jest wyprowadzana z domu Panny Młodej przez orkiestrę i wraz z orszakiem udaje się do miejsca zaślubin.
Bramy weselne
Zgodnie z tradycją podczas przejazdu Pary Młodej do miejsca zaślubin powinny pojawić się bramy weselne. Dawniej robili je kawalerowie, których względy Panna odrzuciła oraz jej koleżanki - zasmuceni faktem jej zaślubin. Obecnie drogę najczęściej blokują sąsiedzi i lokalni mieszkańcy. Bramy budowane są zazwyczaj ze sznurków i innych przeszkód, które musi pokonać Para Młoda. Organizowane są różnego rodzaju konkursy i zabawy, a w zamian za przepuszczenie przez bramę otrzymuje się butelki wódki. Można łatwo wynegocjować dodatkowe butelki, ponieważ młodzi spieszą się na ślub i nie mogą zbyt długo upierać się przy mniejszych ilościach trunku.
Fot. Rajczakowski.com Studio Fotograficzne
Ślub
Podczas samych zaślubin Para Młoda powinna pamiętać o wielu aspektach, które mogą wpłynąć na dalszą drogę życia - oczywiście wszystko należy traktować z przymrużeniem oka.
O przesądach ślubnych możecie przeczytać TUTAJ.
Fot. Rafał Podstawny Fotografia Slubna
Obsypywanie Pary Młodej po ślubie
Po ceremonii zaślubin Para Młoda powinna zostać obsypana ryżem, zbożem lub grosikami. Dzięki temu młodzi będą mieć zapewnione szczęście i dostatek. Kto uzbiera więcej monet - będzie trzymał pieniądze w małżeństwie.
Fot. Studio Filmowe "Alexander"
Powitanie chlebem i solą
Po przybyciu na miejsce przyjęcia weselnego Para Młoda witana jest przez rodziców chlebem i solą. Mają one symbolizować dobrobyt, bezpieczeństwo, zamożność i powodzenie w małżeństwie. Rodzice na przywitanie zwracają się do dzieci słowami: "Witamy was chlebem i solą i życzymy, aby nigdy wam tego chleba w życiu nie brakowało". Mamy mogą zwrócić się do Panny Młodej z pytaniem "Panno Młoda, co wybierasz - chleb, sól czy Pana Młodego?" A Panna Młoda odpowiada: "Pana Młodego, chleba i soli dorobimy się powoli." Albo: "Chleb, sól i Pana Młodego żeby zarabiał na niego". Następnie młodzi kosztują chleba zamoczonego w soli.
Fot. Pieczko Pietras
Tłuczenie kieliszków
Po powitaniu chlebem i solą młodzi otrzymują dwa kieliszki - jeden z wódką, drugi z wodą. Kto wylosuje wódkę, ten będzie rządził w małżeństwie. Po wypiciu zawartości kieliszków, są one rzucane za siebie. Jeśli się stłuką - młodzi będą żyć w szczęściu i dostatku.
Fot. Pieczko Pietras
Przeniesienie przez próg
Następnie Pan Młody przenosi swoja małżonkę przez próg, aby się nie potknęła. Gdyby to zrobiła - przez całe swoje życie napotykaliby same problemy.
Fot. Studio Filmowe "Alexander"
Gorzka wódka
"Gorzka wódka" jest zachęceniem nowożeńców do kilku lub kilkunastu publicznych pocałunków. Do zabawy zapraszani są również świadkowie i goście. Tekst "Gorzka wódka" zaczyna się od zwrotki "Gorzka wódka, gorzka wódka. Nie będziemy pili. Bo nam dzisiaj państwo młodzi jej nie osłodzili".
Fot. Studio Filmowe "Alexander"
Pierwszy taniec
Zgodnie ze zwyczajem jako pierwsi na parkiecie tańczą Państwo Młodzi. To oni rozpoczynają wesele. Dawniej pierwszy taniec miał pokazać dopasowanie Pary Młodej – potknięcia w tańcu miały oznaczać potknięcia w ich przyszłym życiu.
Fot. Artur Ciachowski Fotografia
Tort weselny
Zgodnie z tradycją Para Młoda powinna wypiekać weselny kołacz/korowaj i częstować nim gości. Obecnie kupuje się torty weselne, którymi należy podzielić się z gośćmi, aby podarowana im w ten sposób słodycz wróciła do Pary Młodej wraz z dostatkiem.
Fot. Kolorowe Wspomnienia
Oczepiny
Gdy wybije północ, nadchodzi czas oczepin. Dawniej przy śpiewie pieśni Oj, chmielu, chmielu zdejmowano wianek Pannie Młodej, ścinano jej warkocz i nakładano czepiec. To od niego swoją nazwę ma ten tradycyjny obrzęd weselny. Czepiec był podarunkiem od Matki Chrzestnej i wykonywano go z haftowanego białego płótna. Podczas wesela brat Panny Młodej lub najstarszy drużba przekazywał czepiec starościnie, która wykonując znak krzyża błogosławiła małżeństwu. Następnie starsze zamężne kobiety nakładały go Pannie Młodej.
Podczas oczepin organizowano przeróżne zabawy, które nawiązywały do zmiany stanu młodej żony.
Obecnie nikt podczas wesela nie ścina włosów Pannie Młodej, ani nie nakłada jej tradycyjnego czepca. Natomiast Para Młoda "pozbywa się" swoich atrybutów w postaci: welonu, bukietu ślubnego, muszki czy krawata. Zabawy podczas oczepin mają za zadanie bawić gości i symbolizować pożegnanie się ze stanem panieńskim i kawalerskim.
Fot. Estera Matras Fotografia
Fot. Kolorowe Wspomnienia
Fot. Rafał Podstawny Fotografia Slubna